Sử dụng hóa chất sinh học phân tử
Ethidium Bromide – EtBr – MỘT CÁI NHÌN THỰC TẾ
Th8
Bitesizebio.com (từng góc nhỏ của bio) là một trang web đăng tải những bài viết, ý kiến, giải thích quy trình thí nghiệm (protocol) từ nhiều tác giả độc lập với nhiều kinh nghiệm thực hành cũng như hiểu biết sâu về vấn đề nào đó trong sinh học. Hôm nay, được sự đặt hàng của D&Alab.team, mình xin phép lược dịch lại một bài viết khá thú vị liên quan đến một hóa chất khá nổi tiếng trong sinh học phân tử – Ethidium Bromide. Bài viết được soạn thảo bởi tiến sĩ Nick Oswald – một trong những thành viên sáng lập của Bitesitebio.com.
Xem thêm
| Có thể phát hiện nhanh virus gây bệnh đốm trắng WSSV và bệnh đầu vàng YHV trên tôm bằng cách nào? |
Ethidium Bromide là gì? MỘT CÁI NHÌN THỰC TẾ
Sự “hâm mộ” một cách tiêu cực, thậm chí hơi cuồng và thái quá của các nhà sinh học phân tử đối với một người bạn cũ – ethidium bromide – đã một thời gian dài làm tôi nhức nách. Các nhà nghiên cứu lo lắng “như đúng rồi” đối với hóa chất gây ung thư “tiềm tàng” này. Gần đây hơn, sự lo lắng này còn được thổi phồng lên và được các công ty sử dụng như một học thuyết để tung ra và quảng bá cho các chất thay thế “an toàn hơn” cũng như các quy trình khử nhiễm tốn kém thời gian, công sức và tất nhiên là tiền bạc. Chẳng mảy may gì cho mệt về việc quăng hết găng tay và nhảy ngay vào bồn ethidium bromide cho mát (hơi quá, chắc do chứng nhức nách lâu năm), tuy nhiên tôi nghĩ rằng đã đến lúc cần đưa ra một cái nhìn thực tế hơn với đầy đủ thông tin, chứng cứ về các mối hiểm nguy cũng như những điều ma mị đằng sau ethidium bromide (EtBr).
Vâng, EtBr là một độc chất di truyền (genotoxic), một chất gây đột biến lệch khung (dịch mã) và cũng là một độc chất gây vô sinh và loạn dưỡng phôi (teratogen). Đó là sự thực, thông qua các kiểm định in vitro trên hàng loạt dòng tế bào cũng như dạng phôi, EtBr được chứng minh có thể gây nên đột biến chuyển khung, giao chéo bất thường nhiễm sắc thể, ngưng trệ nguyên phân tế bào và là nguyên nhân cho các vấn đề về sinh học phát triển (phôi). Các thông tin này đã được tổng hợp trong một báo cáo chi tiết từ Chương trình độc chất học quốc gia (Hoa Kỳ).
Các kiểm định này, đã làm nền cho sự hãi hùng về EtBr, tuy nhiên lại không cung cấp bất kỳ một chứng cứ nào về EtBr có độc tính di truyền trên những thực thể sinh học phức tạp hơn so với mấy tế bào nuôi cấy lẻ tẻ cũng như những thể phôi trơ trọi, yếu đuối không được bảo vệ. Sự thực là đã không có một chứng cứ trực tiếp nào cho thấy EtBr là một chất gây ung thư trên động vật.
Sự nguy hiểm của Ethidium bromide
“Do đó, một nghiên cứu viên nặng 50 kg cần phải nạp 50 lít dung dịch nhuộm gel EtBr để chỉ đạt tới liều “không độc” thường sử dụng cho gia súc”.
Tuy nhiên, có một sự thật rằng, nỗi sợ ít chứng cứ về EtBr đã đưa chúng ta đến việc sử dụng những hóa chất còn nguy hiểm hơn EtBr.
Vậy thì cái gì là nguy hiểm hơn việc sử dụng EtBr thông thường.
1. EtBr ở nồng độ cao:
Một phương pháp thông thường để xử lý chất thải chứa EtBr là cho hấp thụ bởi than hoạt tính, sau đó là tiêu hủy. Cách làm này có thể phản tác dụng vì làm tăng nồng độ của EtBr hơn so với mức 1 microgam/lít. Nếu đơn giản chúng ta chỉ pha loãng chỉ với nước để làm giảm hơn nữa độc tính, nếu có.
2. Những sản phẩm độc hại từ phản ứng thứ cấp khi xử lý EtBr:
Một phương pháp xử lý khác nữa là dùng các hóa chất khác để để tẩy rửa hoặc làm biến tính EtBr như acid sunfuric, HCl hoặc nước tẩy (bleach),.. Bản thân các chất này đã là độc hại, và thậm chí những sản phẩm sau khi tương tác với EtBr có thể còn độc hại hơn.
Những chất nhuộm DNA “an toàn”: nhận biết được các chiêu trò marketing và khoan hãy tin những điều mà bạn bị ép đọc. Trong một báo cáo năm 1999 [#], Singer và các cộng sự đã chỉ ra SYBRsafe thật ra còn độc hơn EtBr nhiều lần trong các thí nghiệm về đột biến trên tế bào vi khuẩn. Cụ thể SYBsafe độc ở hàm lượng thấp 1 microgram/ml trong khi EtBr là 250 microgram/ml. Và bài báo này có đến 186 lần trích dẫn.
Do đó, lời nhắn của tôi là hãy quên đi những định kiến và thần thoại về EtBr,
Đối diện với thực tế và làm tốt nhất những gì mà nhà khoa học nên làm: đọc thêm nhiều dữ liệu liên quan, trang bị những kiến thức về an toàn sinh học và tự quyết định cách sử dụng EtBr, một quyết định dựa trên thực tế khoa học, không phải dựa trên đồn đoán, định kiến.
Ý kiến dịch giả về EtBr:
